Tytułowa bohaterka, nie posiadająca wykształcenia ani zawodu, po śmierci męża zostaje sama z małym dzieckiem. Podejmuje heroiczną walkę o przetrwanie i godność. Poruszenie w powieści problemu statusu kobiety w ówczesnym społeczeństwie zjednało autorce sympatię wielu czytelniczek, także wśród orędowniczek ruchu emancypacyjnego. Po ukazaniu się powieści w 1873 r. Orzeszkowa odniosła niebywały sukces...
Sielanka nieróżowa to historia dwojga dzieci - Władka i Marcysi. Marcysia mieszka w mieście z matką Elżbietką, która jest alkoholiczką, chodzi pijana po szynkach, ludzie z niej drwią. Kiedy jest trzeźwa traktuje córkę tak jak powinna - karmi ją, ubiera, opowiada bajki, układa do łóżeczka i śpiewa jej piosenki. Kiedy jest pijana zupełnie nie dba o dziecko a czasem nawet je bije. Marcysia poznaje Władka...
Zbiór nowel opisujących trudne życie nauczycielki, panny Antoniny. Bohaterka, zawsze lekko naiwna, szukała domu, w którym mogłaby zamieszkać na stałe, nie tylko do czasu zakończenia edukacji dzieci. Z tego powodu sama się kształciła w tylu kierunkach, w ilu zdołała. Ale rodzice nie chcieli przyjmować jej do swoich rodzin, więc panna Antonina tułała się lata całe od domu do domu.
Opowiadanie Gloria victis wchodzi w skład cyklu o tym samym tytule. Początkowo tytuł całości miał brzmieć 1863, co sugerowałoby bardziej dokumentacyjne i rzetelne relacje z przebiegu walk powstańczych. Ostatecznie tytuł zmieniono, gdyż autorce nie chodziło o wnikliwe sprawozdanie historyczne, ale o opis nastroju, jaki ogarnął część społeczeństwa przed wybuchem powstania i w trakcie trwania walk.
W zacisznym i przytulnym dworze korczyńskim mieszka piękna, ale uboga szlachcianka, Justyna Orzelska. Ma już za sobą nieszczęśliwe uczucie do Zygmunta Korczyńskiego, bogatego kuzyna, który ją porzucił. Czy tym razem Justyna dobrze ulokuje swoje uczucia? Czy dziewczyna potrafi docenić szczerą miłość Jana Bohatyrowicza?
Nie możemy, niestety, zatrzymać czasu, który dla każdego jest nieubłagany i prowadzi nieuchronnie do starości. Starość jest jednak różna. Można być „starym” z fizycznymi i psychicznymi objawami starości nawet w niezbyt podeszłym wieku, a można też w tych samych latach czuć się silnym, zdrowym, sprawnym i zachować ładny wygląd.
Książka ta spełnia rolę praktycznego informatora o właściwościach...
"Cham" (1888) to powieść obyczajowo-psychologiczna, której akcja rozgrywa się w XIX-wiecznej nadniemieńskiej wsi. Głównym bohaterem jest tytułowy "cham" - czterdziestoletni prosty i biedny rybak, Paweł Kobycki, obdarzony jednak dobrym sercem i zasadami moralnymi. Poznaje on Frankę, dziewczynę z dobrego i dostatniego domu, która pierwszy raz służąc u państwa, została uwiedziona przez pana domu, co sprawiło,...
Gloria victis to opowiadanie Elizy Orzeszkowej wydane w roku 1910 w zbiorze o tym samym tytule. Dzięki złagodzeniu cenzury po 1905r. pisarka mogła - tym razem jawnie - powrócić do tematyki powstania styczniowego. Utwór relacjonuje przebieg jednego z jego epizodów. Autorka składa hołd poległym i wyraża przekonanie, że poniesione ofiary nie były daremne, a przyszłość doceni ich wielkość.
W powieści tej na plan pierwszy wysuwa się ostry krytycyzm w stosunku do społeczeństwa burżuazyjnego, a postać rewolucjonisty jest pozbawiona rysów karykaturalnych. Historia życia Ławicza i jego kolegów ma nam wykazać, jak warunki wytworzone przez ustrój kapitalistyczny niszczą człowieka, nie pozwalają mu rozwinąć swych zdolności, zmuszają do kompromisów. Powieść wykazuje nadto bankructwo pięknych...
W zimowy wieczór do chaty starego Mikuły i jego rodziny we wsi puka strudzony podróżny. Nie jest zbyt rozmowny, raczej przysłuchuje się temu, co dzieje się w chacie. A dzieje się sporo - zaproszono ludzi na wieczornicę, pod ścianą zebrała się grupka przekomarzającej się młodzieży, starsi rozmawiają o przestępcy Bąku, który pokazał się w okolicy, matki drżą na samą myśl o nim. Stary Mikuła nie spuszcza...