"Piętnastoletni kapitan" - Fabuła książki to opis podróży z Nowej Zelandii do Afryki odbytej w roku 1873 na brygu "Wędrowiec". Śmierć kapitana i załogi przy próbie zapolowania na płetwala spowodowała, że dowódcą statku został piętnastoletni chłopiec - Dick Sand. Miał on do pomocy tylko pięciu Murzynów. Sam musiał zaopiekować się załogą i pasażerami oraz odwieźć ich bezpiecznie do Ameryki, w czym przeszkadza...
Tytułowy bohater, Dick Sand, niespodziewanie zostaje kapitanem brygu w rejsie na Pacyfiku.
Powieść tę Juliusz Verne stworzył z myślą o swym synu, który właśnie wtedy skończył 15 lat. Dick Sand, wychowanek sierocińca, od zawsze marzył o żeglowaniu i już jako 8-latek odbywał rejsy po morzach, w roli chłopca okrętowego. Tragiczna śmierć kapitana stawia przed nim trudne zadanie doprowadzenie statku cało...